جایگاه تجاری ایران در تجارت جهانی از زوال آق قویونلوها تا پایان صفویه

ایران به عنوان پل ارتباطی شرق و غرب در تجارت سنتی نقش به سزایی داشت. عبور دو جاده ابریشم و ادویه از شمال و جنوب این کشور و شاخه های متعدد آن، که مانند شاهراهی باعث تبادل کالا می شد، به این سرزمین نقش ارزنده ای در خصوص عبور دادن و داشتن سهم تولید در این بین اعطا نموده بود. با تشکیل دولت صفویه دوران استقلال و عظمت ایران تجدید شد و با احیای هویت و ملیت ایرانی، شرایط توسعه و ترقی در ایران به وجود آمد. یکی از این شرایط توسعه و رونق تجارت بین المللی در این دوران بود. اوج روابط تجاری ایران و اروپا را در دوره شاه عباس اول بود؛ چرا که شاه عباس با برقراری امنیت سیاسی و اقتصادی، ایجاد کاروانسرا، مبارزه با راهزنان و حفظ راه ها، پشتیبانی از ترقی و رشد تجارت و صنایع و حرف توانست به امر تجارت رونق بخشد. در نتیجه این اقدامات روابط ایران و کشورهای اروپایی را فراهم آورد و باعث رقابت دولت ها و کمپانی های مختلف را در تجارت ایران شد. از این رو معاهدات مختلفی در زمینه تجارت «به ویژه ابریشم» در این دوره بین ایرانیان و اروپاییان منعقد شد ابریشم در این دوره یک محصول استراتژیک محسوب می شد که شاهان صفوی تلاش کردند تا از آن برای رسیدن به اهداف سیاسی خود استفاده کنند.پرتغال و اسپانیا، انگلیس، هلند، ونیز، فرانسه و روسیه از مهم ترین کشورهایی بودند که با ایران روابط تجاری برقرار کردند.